Ở huyện Hải Hậu (tỉnh Nam Định), công việc làm muối đã gắn bó với người dân bao đời nay, từ những ngày đầu khai hoang lập nghiệp với không ít khó khăn, cho đến khi nghề làm muối nuôi sống nhiều gia đình. Cứ vậy cha truyền con nối, qua bao thế hệ cho đến ngày nay người dân vẫn coi làm muối là một nghề chính.
Thế nhưng, từ mấy năm trở lại đây, cả cánh đồng muối với diện tích khoảng 109 ha sản xuất muối tại các xã Hải Đông, Hải Lý, Hải Chính bỗng chốc bỏ hoang.
Ông Nguyễn Văn Tỉnh (xã Hải Lý, huyện Hải Hậu) cho hay: “Ngày trước làm nghề muối còn đủ ăn, vài năm gần đây giá muối xuống quá thấp, một năm cũng chỉ làm có 3 tháng nắng nóng là chính, công việc không ổn định nên nhiều thanh niên đã bỏ nghề, bỏ hoang đồng muối để đi làm nghề khác mưu sinh. Mùa muối cao điểm cũng chỉ còn chúng tôi, vài người già công việc không ổn định làm và duy trì thôi”.
Vụ muối ở Hải Hậu những năm gần đây, trên cánh đồng muối bạt ngàn ngày càng vắng bóng dáng diêm dân, bởi thu nhập mang lại từ nghề muối khá ít ỏi. Những người còn mặn mà với nghề này hầu như chỉ còn những người lớn tuổi làm nghề lâu năm. Không những vậy, muối làm ra còn phải chịu ép giá của các lái buôn.
“Như năm nay giá muối được giá hơn năm trước, cũng chỉ có giá từ 2.000 – 3.000 đồng/kg. Hai vợ chồng tôi làm cả ngày vất vả dưới nắng gió, nhiều lắm cũng chỉ được 100.000 – 200.000 đồng/ngày” – bà Hồng (người dân xã Hải Lý, huyện Hải Hậu) tâm sự.
Liên quan đến vấn đề này, trao đổi với phóng viên Báo Lao Động, ông Vũ Văn Triển – Trưởng phòng Nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện Hải Hậu cho biết, tính đến đầu năm 2022, tổng diện tích muối của huyện Hải Hậu là 109 ha. Trong đó, 28 ha đang sản xuất và 81 ha bỏ hoang không sản xuất.
Cũng theo ông Triển, không chỉ giá đầu ra của ngành muối đã thấp mà sản phẩm muối của diêm dân Hải Hậu khó cạnh tranh với các khu vực phía Nam bởi đặc thù khí hậu miền Bắc nắng ít và không ổn định nên năng suất sản xuất muối thấp hơn so với các khu vực miền Trung, miền Nam.
Còn tại xã Hải Lý (huyện Hải Hậu), trước đây tổng diện tích đất sản xuất muối của xã là 39 ha. Đến nay, chỉ còn 3 ha diện tích làm muối, chủ yếu là những người già, từ 50 tuổi trở lên hay những hộ dân nghèo không thể tham gia lao động sản xuất trong các lĩnh vực khác.
Bên cạnh các ruộng muối nhiều diêm dân đã chuyển đổi sang khu vực nuôi trồng thủy hải sản từ nhiều năm trước, cho thu nhập cao hơn nhiều so với việc làm nghề cổ truyền.
Để tránh lãng phí nguồn tài nguyên đất, UBND huyện Hải Hậu tích cực chỉ đạo các địa phương động viên diêm dân tích cực sản xuất, làm tốt công tác thủy lợi đồng muối, xây dựng sản phẩm OCOP từ muối. Đồng thời, kêu gọi các doanh nghiệp đầu tư sản xuất và chế biến sản phẩm sau muối nhằm nâng cao giá trị kinh tế, nâng cao thu nhập cho diêm dân. Dự kiến, diện tích quy hoạch đất muối đến năm 2030 của huyện Hải Hậu là 0 ha.
