Số liệu mới nhất về tình hình tín dụng vừa được NHNN công bố cho thấy, đến hết tháng 5, tín dụng nền kinh tế đạt trên 12,3 triệu tỉ đồng, đạt mức tăng khoảng 3,17% so với cuối năm 2022. Đây là mức tăng khá thấp so với mức tăng 8% của cùng kỳ năm 2022.
Ngay tại các ngân hàng thương mại nhà nước vốn chiếm khoảng 44% thị phần tín dụng toàn hệ thống, tăng trưởng mới đạt được khoảng 35% so với mức mà NHNN giao. Tương tự nhóm các ngân hàng thương mại cổ phần, vốn chiếm khoảng 44% thị phần tín dụng, cũng mới đạt mức tăng khoảng 50% mức được giao.
Số liệu trên cho thấy, tăng trưởng tín dụng ở 2 nhóm ngân hàng chính (chiếm khoảng 90% thị phần tín dụng) hiện vẫn còn rất nhiều dư địa để tăng trưởng cho thời gian còn lại của năm.
Giải thích cho mức tăng trưởng tín dụng khá thấp trong 5 tháng đầu năm, Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà cho rằng, trong điều kiện điều hành chính sách tín dụng của NHNN không thay đổi, dư địa tăng trưởng tín dụng cao do chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cả năm lên tới 14-15%, mức tăng trưởng tín dụng thấp trong 5 tháng đầu năm cho thấy rõ ràng sức hấp thụ vốn của nền kinh tế yếu, yếu hơn đáng kể so với năm ngoái.
Theo ông Phạm Thanh Hà, có 3 nguyên nhân chính khiến tăng trưởng tín dụng thấp. Đó là với các doanh nghiệp sản xuất, đầu ra tiêu thụ sản phẩm gặp khó khăn do thiếu đơn hàng dẫn đến nhu cầu vay vốn mới để sản xuất giảm sút. Còn đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, một số doanh nghiệp có tình hình tài chính suy yếu, không có phương án khả thi dẫn đến chưa đáp ứng yêu cầu vay vốn của ngân hàng.
Nguyên nhân thứ ba là nhiều dự án bất động sản gặp khó khăn, trong đó có khó khăn về pháp lí, ít có dự án mới triển khai, do vậy nhu cầu tín dụng đối với bất động sản cũng giảm sút.
Với các nguyên nhân được nhận diện trên đây, Phó Thống đốc NHNN cho biết, cơ quan này sẽ tiếp tục chỉ đạo các tổ chức tín dụng, các ngân hàng giảm lãi suất cho vay. Thực tế sau rất nhiều động thái điều hành của NHNN từ tháng 3 đến tháng 5, mặt bằng lãi suất thị trường có xu hướng giảm rõ rệt.
Số liệu gần đây cho thấy lãi suất cho vay bình quân VND phát sinh mới của các ngân hàng thương mại ở mức khoảng 9,07%/năm (giảm 0,9%/năm so với cuối năm 2022).
“Với số liệu như thế này, chúng tôi tin tưởng rằng mặt bằng lãi suất đang giảm và cũng sẽ giảm trong thời gian tới” – ông Phạm Thanh Hà nói.
Đáng chú ý, lãnh đạo NHNN khẳng định sẽ tiếp tục chỉ đạo các tổ chức tín dụng triển khai quyết liệt chính sách cơ cấu lại nợ và giữ nguyên nhóm nợ theo Thông tư số 02/2023/TT-NHNN với các khách hàng gặp khó khăn trong trả nợ để hỗ trợ cho các dư nợ đã có đối với doanh nghiệp. Các ngân hàng, tổ chức tín dụng cũng được yêu cầu tiếp tục tích cực cho vay đối với các khách hàng đủ điều kiện.
“Rõ ràng, hệ thống ngân hàng huy động vốn để cho vay, cho nên những khách hàng đủ điều kiện chắc chắn sẽ tiếp cận được vốn tín dụng” – ông Hà nói thêm.
Tuy nhiên bên cạnh các giải pháp của ngành ngân hàng, ông Phạm Thanh Hà cho biết, giải pháp tăng sức cầu của nền kinh tế rất quan trọng để thúc đẩy nhu cầu và nâng cao khả năng tiếp cận tín dụng.
Với giải pháp này, các bộ, ngành cần tiếp tục đẩy mạnh các chính sách hỗ trợ trợ doanh nghiệp, phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ, xúc tiến, tìm kiếm, phát triển, tháo gỡ khó khăn về thị trường tiêu thụ, thị trường bất động sản, qua đó tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp cũng như nâng cao năng lực tài chính, nâng cao khả năng tiếp cận tín dụng.
