Quảng Nam hiện có 4 nhà máy thủy điện lớn chứa nước nơi đầu nguồn, nhưng mực nước đều đang ở mức rất thấp, chỉ có Sông Tranh 2 đang vận hành điều tiết nước liên tục về hạ du 12 giờ/ngày.
Tính đến nay, tại thủy điện Sông Tranh 2, mực nước thượng lưu hồ chứa đang ở cao trình 161,51 m, thấp hơn 1,59 m so với quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Vu Gia – Thu Bồn. Còn tại thủy điện A Vương thiếu hụt khoảng 48,26 triệu mét khối.
Trong khi đó, 48 hồ chứa nhỏ do các địa phương quản lí mới chỉ có 9 hồ tích đầy nước, còn 39 hồ dưới mực nước dâng bình thường từ 1,5 – 2 m.
Ông Lê Đình Nho – Phó Trưởng phòng Kinh tế TP Tam Kỳ – cho biết: Độ mặn trong ngưỡng cho phép để gieo sạ là khoảng 0,5 phần nghìn nhưng cuối tháng 5, độ mặn đo được tại cầu Nguyễn Văn Trỗi trên sông Đầm lên đến 4,5 phần nghìn, gấp 9 lần. Do đó, hơn 800 ha lúa vụ hè thu của thành phố vẫn đang chờ thủy lợi xả nước để đẩy mặn rồi mới xuống giống.
“Nếu nắng nóng kéo dài và xâm nhập mặn tiếp tục diễn biến phức tạp thì dự báo vụ hè thu 2023 toàn tỉnh có khoảng 10.000 ha lúa khả năng thiếu nước tưới. Trong đó, có 3.000 ha thuộc khu tưới của các hồ chứa và 7.000 ha thuộc khu tưới của các trạm bơm” – ông Tý lo ngại.
Để ứng phó với hạn hán và xâm nhập mặn vụ hè thu năm nay, ngoài việc điều chỉnh lịch thời vụ, Quảng Nam cho xây dựng các đập tạm trên các sông để giữ nước ngọt. Những diện tích lúa và hoa màu có nguy cơ thiếu nước sẽ được chuyển đổi sang cây trồng chịu hạn.
Đập thời vụ ngăn mặn, giữ ngọt trên sông Vĩnh Điện, huyện Điện Bàn đã được hoàn thành với kinh phí gần 2,8 tỉ đồng, để đảm bảo nước tưới cho khoảng 1.855 ha lúa ở thị xã Điện Bàn và một phần của Hội An, Đà Nẵng.
Ông Nguyễn Hồng Vương – Trưởng phòng NNPTNT huyện Bắc Trà My – cho biết, toàn huyện hiện có 712 ha đất lúa, nếu tình huống xấu xảy ra, huyện sẽ chi 2 tỉ đồng mua ít nhất 10 máy bơm dã chiến hỗ trợ các địa phương tận dụng mọi nguồn nước ngọt tưới lúa.
Ông Trần Nam Trung – Giám đốc Công ty Thủy điện Sông Tranh – cho biết: “Công ty đã và đang thực hiện vận hành hồ chứa cấp nước hạ du tuân thủ theo chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Nam, với tổng lưu lượng xả về hạ du từ nay đến ngày 10.6.2023 là 70 – 80 m3/s, lưu lượng xả này lớn gấp hơn 3 lần lưu lượng nước về hồ chứa cùng thời kỳ”.
Theo ông Trung, tổng lượng nước hồ thủy điện Sông Tranh 2 dự kiến cấp cho hạ du (từ 11.5 -10.6.2023) khoảng từ 187 – 214 triệu mét khối, cơ bản đáp ứng nhu cầu đổ ải vụ hè thu cho nông dân vùng hạ du hồ chứa.
