Nga, quốc gia ưa chuộng đồng nhân dân tệ của Trung Quốc, đang do dự trong việc áp dụng giao dịch bằng đồng rupee Ấn Độ vì điều đó sẽ khiến Nga có khoản dự trữ đồng rupee không mong muốn tương đương hơn 40 tỉ USD hàng năm, Reuters đưa tin.
“Chúng tôi không muốn thúc đẩy việc thanh toán bằng đồng rupee nữa, cơ chế đó không hoạt động. Ấn Độ đã thử mọi cách có thể và thực hiện công việc này nhưng không hiệu quả” – các nguồn tin chính phủ Nga nói với Reuters.
Điều này dập tắt hi vọng của các nhà nhập khẩu dầu mỏ và than đá của Ấn Độ – những người đang tìm cách giảm chi phí chuyển đổi tiền tệ.
Một thỏa thuận thương mại giữa đồng rupee và đồng rúp là cần thiết do sự bùng nổ trong thương mại Nga – Ấn sau khi các quốc gia phương Tây áp đặt lệnh trừng phạt đối với Nga vào đầu năm ngoái vì chiến dịch quân sự ở Ukraina.
Do Nga phụ thuộc nhiều vào doanh thu từ dầu mỏ và khí đốt tự nhiên nên nước này đã giảm giá mạnh cho Ấn Độ, quốc gia nhập khẩu 85% nhu cầu nhiên liệu trong nước.
Chỉ riêng tháng 4 năm 2023, nhập khẩu của Ấn Độ đã tăng gần 530% so với tháng 4 năm 2022. Nhập khẩu quốc phòng của Ấn Độ cũng tăng, khiến Nga trở thành đối tác thương mại lớn thứ năm của Ấn Độ.
Tuy nhiên, sự biến động mạnh về tỉ giá hối đoái đã khiến mọi thứ trở nên tồi tệ đối với Nga.
Ngoài đồng rupee của Ấn Độ, các khoản thanh toán thương mại của Ấn Độ với Nga cho đến nay là còn có đồng dirham của UAE và đồng nhân dân tệ của Trung Quốc.
“Các công ti thuộc khu vực tư nhân đang sử dụng đồng dirham và các công ty nhà nước sẽ sử dụng đồng rupee của Ấn Độ vì việc thanh toán thương mại hoàn toàn bằng đồng nhân dân tệ có nghĩa là Ấn Độ đang chấp nhận Trung Quốc và Thủ tướng Narendra Modi sẽ không muốn điều đó” – một quan chức cao cấp tại một trong những ngân hàng khu vực tư nhân của Ấn Độ nói với Quartz.
Trong khi đó, Nga thích đồng nhân dân tệ hơn. Điều này là do thương mại song phương Nga – Trung đã phát triển nhanh hơn và mạnh hơn so với Ấn Độ. Vào năm 2022, kim ngạch song phương Nga – Trung đạt mức cao kỷ lục là 190 tỉ USD, trong khi Nga – Ấn chỉ ở mức tương đối là 35,3 tỉ USD.
Năm 2022, tỉ lệ thanh toán bằng đồng nhân dân tệ trong hàng nhập khẩu của Nga đã tăng lên 23% từ mức 4% trước xung đột Ukraina, theo tờ The Guardian.
Các giao dịch liên quan đến đồng nhân dân tệ và đồng rúp của Nga hiện đã vượt qua các giao dịch bằng USD và đồng rúp. Các đối tác của Nga ngày càng sẵn sàng chấp nhận đồng nhân dân tệ như một phương thức thanh toán.
Vào tháng 3.2022, các nền kinh tế phương Tây đã cấm Nga sử dụng hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT. Sau đó, các quốc gia giao dịch với Nga phải tìm các phương thức thanh toán thay thế.
Ấn Độ thúc đẩy việc thanh toán bằng đồng rupee, nhưng hiếm khi tìm được người chấp nhận vì ba lý do: Đồng rupee không có tính thanh khoản cao, đang yếu đi và thực tế là Nga xuất khẩu sang Ấn Độ nhiều hơn nhập khẩu.
Ấn Độ có thâm hụt thương mại rất lớn và ngày càng tăng với Nga. Theo dữ liệu của Bộ Thương mại Ấn Độ, nhập khẩu của Ấn Độ từ Nga trong năm tài chính tính đến tháng 2.2023 gần gấp 15 lần các chuyến hàng xuất khẩu trở lại Nga.
Điều này làm cho cơ chế thanh toán bằng đồng rupee trở nên vô ích bởi vì Nga, ngay cả sau khi thanh toán tất cả hàng hóa nhập khẩu từ Ấn Độ bằng đồng rupee, sẽ còn lại rất nhiều đồng tiền của Ấn Độ mà không thể sử dụng ở nơi khác.
“Chúng tôi cần sử dụng số tiền này. Nhưng để làm được điều đó, rupee phải được chuyển đổi sang một loại tiền tệ khác và điều này đang được thảo luận” – Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho biết hôm 5.5 bên lề cuộc họp của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) tại Goa, theo Bloomberg.
Hai nước đang tìm cách giải quyết bế tắc.
