Theo Văn phòng đăng ký đất đai TP Hồ Chí Minh, có rất nhiều nguyên nhân khiến hàng loạt dự án chưa đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sổ hồng) như rà soát nghĩa vụ tài chính, chủ đầu tư điều chỉnh quy mô căn hộ, nghĩa vụ nhà ở xã hội… Có nhiều trường hợp kéo dài nhiều năm nay mà chưa có hướng giải quyết.
Đơn cử như dự án chung cư Ruby Celadon City (36 Bờ Bao Tân Thắng, phường Sơn Kỳ, quận Tân Phú) của Công ty CP Gamuda Land có 927 căn chưa được cấp sổ hồng do chủ đầu tư chưa thực hiện đóng 514 tỉ đồng truy thu theo Kết luận của Thanh tra Chính phủ. Chung cư Sunny plaza (số 110A Phạm Văn Đồng, Phường 3, quận Gò Vấp) của Công ty CP BĐS Sài Gòn Đông Dương còn 202 căn chưa được cấp giấy chứng nhận do phải trình văn bản gửi UBND TP rà soát quản lí sử dụng vốn Nhà nước.
Đa phần trong số các dự án đang vướng mắc thì rất nhiều dự án chậm cấp sổ hồng liên quan đến việc rà soát nghĩa vụ tài chính. Chẳng hạn như dự án The Metropole ThuThiem (phường An Khánh, TP Thủ Đức) do Công ty CP Quốc Lộc Phát làm chủ đầu tư phải hoàn thành nghĩa vụ tài chính bổ sung trước khi giải quyết cấp giấy chứng nhận cho người mua nhà. Chung cư CC1 – Felix Homes (44 Nguyễn Văn Dung, Phường 6, quận Gò Vấp) do Tổng Công ty Xây dựng số 1 điều chỉnh phương án tiêu thụ sản phẩm của dự án có làm thay đổi nghĩa vụ tài chính của dự án và có được miễn tiền sử dụng đất toàn dự án. Lô G và Lô E xã Phước Kiển, huyện Nhà Bè do Công ty TNHH Bất động sản Nova Riverside làm chủ đầu tư phải rà soát lại nghĩa vụ tài chính bổ sung và nhà ở xã hội. Dự án khu nhà ở Vườn Lài (phường An Phú Đông, Quận 12) của Công ty CP BĐS Tiên Phước có 550 căn chưa được cấp giấy chứng nhận do phải chờ ý kiến chỉ đạo của UBND TP về nghĩa vụ tài chính dự án và cam kết hỗ trợ kinh phí.
Báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường TP Hồ Chí Minh cho biết, đối với dự án phát triển nhà ở thương mại đã được đưa vào sử dụng kể từ ngày Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực thi hành đến nay thống kế cho thấy tổng số dự án đã được đưa vào sử dụng là 335 dự án với tổng số căn nhà ở là hơn 191 nghìn căn. Trong đó, Sở đã cấp sổ cho hơn 110 nghìn căn. Một số dự án đang tiến hành cấp sổ nhưng phải ngưng, do phải hoàn thành nghĩa vụ tài chính bổ sung theo quy định tại Nghị định 148/2020/NĐ-CP. Dự án đang thanh tra, điều tra có 18 dự án. Ngoài ra có một số loại hình bất động sản mới đang bị vướng về luật vì chưa có quy định.
Một trong những nguyên nhân khiến công tác cấp sổ hồng tại các dự án nhà ở trên địa bàn thành phố thời gian qua bị chậm, do quy định buộc chủ đầu tư phải hoàn thành nghĩa vụ tài chính bổ sung theo Nghị định 148 của Chính phủ. Trước kia, chủ đầu tư hoàn thành nghĩa vụ tài chính đến đâu cấp sổ đến đó, nhưng Nghị định 148 buộc chủ đầu tư phải hoàn thành nghĩa vụ tài chính bổ sung mới tiến hành xem xét cấp sổ hồng cho người mua nhà. Về vấn đề nghĩa vụ tài chính phát sinh, qua thống kê có 39 dự án với tổng số 26.959 căn đang gặp vướng mắc, ông Nguyễn Toàn Thắng – Giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường TP Hồ Chí Minh cho biết, Sở đã trình UBND TP Hồ Chí Minh đề án “tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong công tác xác định giá đất cụ thể trên địa bàn thành phố”. Trong đó, có đề xuất các giải pháp để thực hiện 10 nội dung vướng mắc bất cập nêu trên.
