Ông Lê Đình Quảng – Phó Trưởng Ban Chính sách, Pháp luật, Tổng LĐLĐVN – đã có những lý giải về vấn đề này.
Trong dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) sửa đổi mới nhất, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội tiếp tục giữ quy định thời gian nhận BHXH một lần là sau 12 tháng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, không tham gia BHXH tự nguyện mới được hưởng một lần.
Góp ý dự thảo luật sửa đổi, Tổng LĐLĐVN đề xuất, nên bỏ quy định sau một năm mới cho nhận BHXH một lần. Bởi quy định này không phù hợp với mục đích và bản chất của BHXH một lần.
Một số quan điểm băn khoăn rằng, chúng ta đang hạn chế rút BHXH một lần, khuyến khích những người lao động ở lại hệ thống BHXH để hết tuổi lao động sẽ có lương hưu.
Việc Tổng LĐLĐVN đề xuất giảm điều kiện hưởng một lần xuống mức 3 tháng liệu có vô tình làm gia tăng hoạt động nhận BHXH một lần? Nhiều năm qua, BHXH một lần đã được mổ xẻ, phân tích nhưng đến nay vẫn là vấn đề chưa có giải pháp phù hợp. Do vậy, việc đề xuất liên quan đến BHXH một lần cần cân nhắc kỹ lưỡng.
Liên quan đến vấn đề này, ông Lê Đình Quảng – Phó Trưởng Ban Chính sách, Pháp luật, Tổng LĐLĐ Việt Nam – cho hay, từ thực tiễn trong điều kiện hầu hết người lao động ở ta có thu nhập thấp, khi mất việc làm, họ cũng không còn khoản thu nhập nào để đảm bảo cuộc sống trước mắt nên buộc phải nhận BHXH một lần.
Tuy nhiên, quy định hiện hành phải sau 12 tháng mới có thể rút BHXH một lần, chính vì vậy đã có những trường hợp người lao động phải tìm mọi cách để ứng phó trước hoàn cảnh như tìm đến tín dụng đen, bán sổ BHXH…
“Tổng LĐLĐVN cho rằng, để thực hiện đúng ý nghĩa và tinh thần của BHXH một lần cần phải giảm thời gian được nhận chế độ” – ông Quảng nói.
Cũng theo vị chuyên gia, nhiều lao động chọn rút BHXH một lần là do họ vẫn chưa thực sự tin tưởng vào chính sách BHXH. Vì vậy, nếu chúng ta sửa Luật BHXH thì phải tạo được độ tin tưởng nhiều hơn vào chính sách BHXH. Đồng thời, cần xây dựng chính sách BHXH linh hoạt hơn thì sẽ thu hút được thêm người lao động tham gia vào hệ thống.
Làm được việc này, những người đang tham gia sẽ cân nhắc kỹ việc lựa chọn ở lại hệ thống để được hưởng quyền lợi lâu dài chứ không rút BHXH một lần.
Từ góc độ nhà quản lý trong lĩnh vực BHXH, bà Dương Thị Minh Châu – Trưởng Phòng Truyền thông và phát triển đối tượng BHXH TP Hà Nội – cho biết: Đề xuất là 3 tháng nhưng với điều kiện các chế độ phải được linh hoạt với nhau.
Ví dụ, trong việc sửa đổi luật lần này có quy định giảm năm đóng BHXH xuống 15 năm là sẽ được hưởng lương hưu. Những trường hợp bất khả kháng, có nhu cầu thì chúng ta không thể làm gì khác được. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều trường hợp có thể cố gắng và duy trì. Bởi, những điều kiện để hưởng lương hưu của họ đã rất gần. Trong quy định của Luật BHXH cũng có quy định về việc đóng một lần cho những năm còn thiếu.
“Nếu người lao động đã tham gia đủ 10 năm, họ hoàn toàn có thể đóng một lần tối đa đến 10 năm nữa để hưởng lương hưu (nếu như đủ điều kiện về tuổi đời). Do vậy theo tôi, với mức đề xuất 3 tháng sau nghỉ việc để rút BHXH một lần sẽ giải quyết được nhu cầu của những trường hợp người lao động đang quá cấp thiết. Đồng thời, đề xuất này sẽ ngăn chặn tình trạng người lao động bị ảnh hưởng đến quyền lợi do mua bán sổ BHXH” – bà Minh Châu đánh giá.
