Cứu thỏa thuận ngũ cốc
Thỏa thuận nói trên của Mỹ không thể thay thế cho việc kết nối lại Ngân hàng Nông nghiệp Nga với hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT – hai nguồn tin của Nga nói với Reuters.
Quyền truy cập vào hệ thống thanh toán SWIFT cho Ngân hàng Nông nghiệp Nga là một trong những yêu cầu chính của Mátxcơva trong các cuộc đàm phán về tương lai của thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc ở Biển Đen.
Thỏa thuận tháng 7.2022 – do Liên Hợp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian – đã thiết lập các hành lang ở Biển Đen để xuất khẩu ngũ cốc an toàn từ Ukraina, nhưng cũng yêu cầu Mỹ và các đồng minh bỏ chặn xuất khẩu ngũ cốc và phân bón của Nga – vốn bị đình trệ do lệnh trừng phạt của phương Tây đối với tàu vận chuyển của Nga.
Điện Kremlin đã nhiều lần cảnh báo, thỏa thuận ngũ cốc này sẽ không được gia hạn sau ngày 18.5 trừ khi phương Tây dỡ bỏ những trở ngại đối với xuất khẩu ngũ cốc và phân bón của Nga.
Xuất khẩu ngũ cốc và phân bón của Nga không phải chịu lệnh trừng phạt của phương Tây sau chiến dịch quân sự ở Ukraina vào tháng 2.2022, nhưng Mátxcơva cho biết các hạn chế của phương Tây đối với thanh toán, hậu cần và bảo hiểm là rào cản đối với hàng xuất khẩu của Nga.
Các biện pháp trừng phạt của Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ đối với Nga cũng có tác động tiêu cực nói chung, khiến khu vực tư nhân cảnh giác trước bất kì giao dịch nào với Nga ngay cả khi giao dịch được phép.
Reuters cho hay, Văn phòng Kiểm soát Tài sản Nước ngoài (OFAC) của Mỹ đã cho phép JPMorgan xử lý giao dịch. “JPMorgan đã nhận được sự cho phép của OFAC để thực hiện thanh toán mua sắm nông nghiệp – nhưng quá trình này rất khó khăn” – một nguồn tin Nga nói với Reuters.
Một nguồn tin thứ hai của Nga cho biết, cả JPMorgan và Ngân hàng Nông nghiệp Nga đều được miễn trừ đặc biệt để thực hiện giao dịch liên quan đến ngũ cốc bằng USD. Một nguồn thứ ba cũng cho biết giao dịch này là giao dịch mua bán ngũ cốc.
Thanh toán qua JPMorgan được đề xuất như một giải pháp thay thế để kết nối lại Ngân hàng Nông nghiệp Nga (được gọi là Rosselkhozbank) với SWIFT, nhưng có thể bị chấm dứt bất cứ lúc nào. Điều này không thể thay thế SWIFT, theo nguồn tin của Reuters.
Một quan chức cao cấp của Bộ Ngoại giao Nga ngày 26.4 cho biết Washington đã áp dụng miễn trừ rộng rãi đối với xuất khẩu thực phẩm và phân bón của Nga và Ngân hàng Nông nghiệp Nga không bị cấm vận.
Cùng ngày 26.4, Liên Hợp Quốc xác nhận JPMorgan đã xử lý một khoản thanh toán cho Ngân hàng Nông nghiệp Nga.
“Tôi chắc chắn rằng có một giao dịch liên quan đến JPMorgan vào đầu tháng 4, nhưng tôi không có bất kỳ thông tin chi tiết nào để cung cấp về điều đó vào thời điểm này” – Phó phát ngôn viên Liên Hợp Quốc Farhan Haq phát biểu với báo giới.
Một nguồn khác quen thuộc với giao dịch cho biết Bộ Ngoại giao Mỹ và Kho bạc Mỹ đã yêu cầu JPMorgan thực hiện giao dịch “rất hạn chế và được giám sát chặt chẽ” liên quan đến xuất khẩu nguyên liệu nông nghiệp, diễn ra trong tháng này.
Yêu cầu của Nga
Trước đó, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov phát biểu trong một cuộc họp tại Liên Hợp Quốc ngày 25.4 rằng một ngân hàng “đồng ý tiến hành giao dịch tài chính”, nhưng đây không phải là một giải pháp dài hạn có thể chấp nhận được. Ông Lavrov không nêu tên ngân hàng.
Cùng với việc đưa Ngân hàng Nông nghiệp Nga trở lại hệ thống ngân hàng SWIFT, Nga cũng muốn tiếp cận các cảng, nối lại đường ống dẫn khí amoniac Togliatti – Odesa, đồng thời dỡ phong tỏa tài sản và tài khoản của các công ty Nga liên quan đến xuất khẩu thực phẩm và phân bón.
Để cố gắng cứu thỏa thuận ngũ cốc ở Biển Đen, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres đã trao cho ông Lavrov một bức thư gửi tới Tổng thống Vladimir Putin vạch ra đường hướng nhằm cải thiện và gia hạn thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen của Ukraina.
Điện Kremlin xác nhận bức thư đã được chuyển qua các kênh ngoại giao và đang được xem xét.
Tại Geneva, một phái viên Nga cho biết không có tiến triển thực sự nào trong việc giải quyết các trở ngại và Rosselkhozbank phải được kết nối lại với SWIFT.
“Điều chúng tôi cần không chỉ là quyết định theo từng trường hợp, chúng tôi cần một quyết định có hệ thống để kết nối lại Rosselkhozbank với SWIFT để ngân hàng này có thể hoạt động” – Đại sứ Nga tại Liên Hợp Quốc ở Geneva, Gennady Gatilov, nói với các phóng viên.
